boyutuna getirdiklerinde, o yolunda gitmeyen küçücük olayın nasıl haftalarca sıkıntı yaratabildiğini bilirler. "Boşver" diyemezler bir türlü. Çünkü hayatından gidiyor insanın. Emekleri boşa gidiyor, etraflıca düşünüp kurduğu planlar bozuluyor vs. E hayat da zaten böyle bir şey... mi?
Evet hayat kendi rasgele düzeni içinde (rasgeleyi rastgele olarak kullanmamamın okulla ilgili bir nedeni var bu arada, merak edenler için:)) insana rasgele sıkıntılar sunarak "hah al bakalım bunla başa çık, şimdi bunla başa çık" şeklinde, insanı hayata tutunduracak türlü çeşit heyecanlar getirir. Sims'in bile chaos motoru vardı. Binbir hile ile mahallenin en zengini ol, işlerin iyi gitsin, ailedeki herkes iyi olsun filan (sims deyip geçmeyin bunları sağlamak onda bile zor oluyordu :)), oyun bir anda chaos generator'ını çalıştırıp, oyuncunun asla müdahale edemeyeceği (tüm müdahaleleri kapatıyor) bir felaket yaratıyor. Örneğin ana karakterin çok sevdiği bir arkadaşını bir facia sonucu öldürüyor, ya da çocuğu okula gönderemiyorsunuz bir türlü, en sonunda gelip askeri okula götürüyorlar çocuğu filan.
Hah... Başlığı kafama giymeye başladım an itibariyle.
Ama bakıyorum da, buralarda hayat hiç bir zaman mükemmele yaklaşamıyor ki?
Tabii bu biraz da hayattan beklentiye ve hayat kalitesine verilen önem ile ölçülebilecek bir mükemmellik. Fakat açıkça ortada ki, etrafta milyonlarca mutsuz insan geziyor. Hiç biri neden mutsuz olduğunun farkında değil. Mutsuzluğu konusunda ne kendi, ne de başkaları sorumlu. Bu yalnızca bir kader. Ama mutlu olunabilir. Oluyor yani.
Mutluluktan kastım ne peki?
Örneğin her sabah okula giderken karşıdan karşıya geçtiğim yolda, yaya geçidinde bana yol verilmediği, aksine ben karşıdan karşıya geçecek olduğumda daha çok üzerime sürülmediği ve dolayısıyla her yeni güne başlayışımda ölüm tehlikesi atlatmadığım bir sabah beni mutlu eder. Ya da Dünya'nın belki de en verimsiz ısınma sistemi, daire başına kombi sistemi yüzünden sabah soğuk eve kalkmadığım bir sabah.
Bu sistemi evime bağlatmak için Dünya'nın en kötü ve en pahalı sayacına para vermediğim bir ömür de daha mutlu olabilir belki. "Eğitim" almaya giderken cehaletin ve bilimsellikten uzaklığın göze batmayıp düpedüz girdiği alt geçitlerden, kavşaklardan vs. geçmektense, her milimetresi planlanmış, her alanda kullanılacak malzemeleri özel seçilmiş ve o alana özel kullanılmış karayollarını kullanmak da işe yarayabilir. "Birileri bu şehrin her metrekaresini insanlık için tasarlamış." duygusu, üretkenliği ve birlikte yaşadığı insanlara olan saygısını arttırmada faydalı olabilir. Herkesin birbiri için çalıştığı bir ülke olur çünkü öyle bir yer. Dolayısıyla hiç kimse yalnızca "para" için çalışmış olmaz. Yani aslında bir çok cümle kurarak, bir çok örnek verilerek anlatılabilecek bu durum, çoktan birileri tarafından keşfedilmiş. Ne büyük sürpriz değil mi. Dünya'da verimsizliği ve zararlarını farketmiş birileri var. Aman tanrım! (İleride etraflıca bahsedeceğim bir konu, geçiştirmek istemiyorum.)
Verimsizlik, hayatı ıskalamanın ta kendisidir. Hayatı başka şekilde ıskaladığını düşünenlere duyurulur. Türkiye'de yaşayarak zaten kafadan bir 10 yıl ıskalanabiliyor hayat. Yaşayın görün. Verimsizlik, 1m'lik adımlarla 5 adım gittiğinde 2.4m ilerleyebilmektir. 10 dk'da anlayabileceğin bir şeyi 10 günde anlamak demektir. Her an ulaşabiliyor olman gereken kitaba 2 gün arayarak ulaşman demektir. 20 liraya aldığın ve o konu başlığıyla ilgili ana dilindeki tek kitabın tam anlamıyla bir çöp olması demektir. 300 lira yakıt parası verip evinde tir tir titremektir. Minik kağıt parçalarını otobüs bileti olarak kullanıp, ağaçları şehir çöplüğüne gömmek demektir. Hayatında zorunluluktan yanlış tercihler yapmak, yeteneklerinle alakasız okula gitmek, ne okula ne kendine faydalı olmak demektir. Ayda 2000 Lira kazanılan bir işe girmek, fakat değer üretememek, hiç bir konuda gelecek tasarlayamamak, hiç bir iyileştirme yapamamak demektir.
İşte iğnelere yolunu saptıran da bu. Evet, okuluna gidebiliyorsun çünkü. Hayat sürüyor. Hayat ilerlerken "dur!" diyemiyorsun. Evet, birileri, aynı senin gibi birileri ayda 2000 Lira maaş alarak çalışıyor da, neyine yetmiyor bunlar? Mutlu olmalı, isyan etmemelisin. Yalnızca birilerinin özenle kurguladığı "gerekleri" yerine getirmelisin. Düşünmemelisin, yoksa sağlıklı olamazsın. Yalnızca gereğini yap. Fazlasını değil. Üzerine bir hırka daha giyebilirsin kendini üzeceğine. Tamam canım, sen de o kitapları arama o zaman. Defterinde yazan kırık dökük notları ezberle, zaten bir şekilde geçersin derslerini. Aman canım sen de bırak ısrarla öğrenmeye çalışmayı. Yüklenme kendine bu kadar. Hem laf arasında, bence biraz da abartıyorsun. Sanırım kötü şeyler yaşaman aslında senin suçun.
İğne, çuvaldız benzetmesinin çuvalladığı anlar işte bunlar. Hangisi, kime göre, nereye.
THE DIFFERENCE? EFFICIENCY
Hua Jack Toh & Chih Wen ChawUSA
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder